Trước những tranh luận về độ dốc lớn của đường sắt Cát Linh – Hà Đông, đại diện Bộ Giao thông cho biết, dự án được thiết kế theo quy phạm thiết kế metro của Trung Quốc, trong đó quy định trắc dọc có độ dốc cho phép từ 0%o đến 30%o. Dự án trắc dọc thiết kế đi qua 12 nhà ga có độ dốc đường ra – vào ga tối đa 23%o (23 phần nghìn) phù hợp với quy trình.
Ngoài ra, thiết kế đã xem xét những điểm khống chế, như tại vị trí vượt đường đô thị, đường dân sinh cắt ngang qua tuyến như đường vành đai, đường phố thuộc các quận Hà Đông, Thanh Xuân, Đống Đa, các cầu dân sinh để đảm bảo tĩnh không.
Bộ Giao thông khẳng định, việc thiết kế cao độ tuyến đường sắt Cát Linh – Hà Đông đã xem xét đầy đủ yếu tố, tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật để đảm bảo an toàn sau khi đưa vào vận hành. Dự án có gói thầu tư vấn xem xét để cấp giấy chứng nhận an toàn hệ thống trước khi đưa vào khai thác.
Trước đó, ông Lê Văn Dương, Phó tổng giám đốc Ban Quản lý đường sắt, cũng cho biết, thiết kế đường sắt có độ dốc để đảm bảo tối ưu hóa trong vận hành và khai thác đoàn tàu về mặt công năng, tiêu hao năng lượng.
Khi vào ga đoàn tàu phải giảm tốc độ, do đó thiết kế lên dốc để giảm tốc độ của đoàn tàu, hạn chế phanh hãm và tiêu thụ năng lượng. Khi ra khỏi ga, đoàn tàu cần tăng tốc để đạt tốc độ vận hành thiết kế; do đó thiết kế trắc dọc xuống dốc để tạo gia tốc tự nhiên giúp đoàn tàu tăng tốc và giảm tiêu thụ năng lượng.
Dự án đường sắt Cát Linh – Hà Đông (do Tổng thầu Trung Quốc thực hiện theo hình thức hợp đồng EPC) có hồ sơ thiết kế do tư vấn là Công ty TNHH Tổng viện nghiên cứu thiết kế xây dựng đô thị Bắc Kinh lập, đã được tư vấn thẩm tra là Tổng công ty tư vấn thiết kế giao thông vận tải – TEDI và chủ đầu tư là Bộ Giao thông Vận tải phê duyệt hồ sơ thiết kế.
Dự án được đầu tư xây dựng bằng vốn vay ODA của Trung Quốc theo Hiệp định khung ký ngày 30/5/2008 giữa Việt Nam và Trung Quốc.
Tuyến đường sắt đi trên cao dài 13 km (từ Cát Linh đi Hà Đông), khổ đường 1.435 mm với 12 nhà ga trên cao (gồm 2 nhà ga trung chuyển Cát Linh và Đại học Quốc gia); khu depot rộng 19,6 ha tại Hà Đông; trang bị 13 đoàn tàu, khai thác với tần suất vận chuyển khoảng 2 phút/chuyến, vận tốc bình quân khai thác 35 km/h.